‘In Jerez zegt men dat sherry nimmer sterft. Sherry kan oud worden, ouder en dan nog veel ouder, niemand weet hoe oud precies, en met de jaren wordt hij steeeds wijzer en wijzer, hij schrompelt ineen tot louter essentie van het levensmysterie zelf.’ Dat schreef Wina Born in 1978, in haar boek Sherry en Port.
Ik moest aan haar denken toen ik afgelopen september zelf zeer oude sherry’s te proeven kreeg. Met een klein groepje gelukkigen stonden we tussen de metershoog opgestapelde vaten van Valdespino. Het was een bloedhete dag en ook in de bodega was het, door de hoge luchtvochtigheid, warm en benauwd.
We begonnen met een fino uit de Macharnudowijngaard die nog maar een paar weken oud was en nog (op vat) aan het gisten was en werkten zo de hele bodega door, om te eindigen met een meer dan honderd jaar oude Moscatel. Onderweg proefden we het hele spectrum: fino, amontillado, palo cortado, oloroso, cream, px en moscatel.
Ik hoef natuurlijk niemand te vertellen dat het stuk voor stuk geweldige wijnen waren. Zo complex. Zo verfijnd. Zo geconcentreerd. Zo krachtig. Zo verderlicht. Zo fris. Zo toegankelijk en tegelijk zo totaal ongrijpbaar. Maar bovenal: zo levendig. Stokoude wijn, gemaakt door mensen die inmiddels al dood zijn, maar die ál je smaakpapillen wakker kust als een jonge god.
Dat is wat sherry met je doet. Je wordt er lyrisch van, geëxalteerd, idioot romantisch. Maar het ís verdorie ook een wonderbaarlijke wijn. Honderden jaren geschiedenis, emoties en mensenlevens samengeperst in een drank die tot de allermooiste wijnen van de wereld hoort.
Niet dat sherry alleen maar romantiek is. Ook in Jerez en omgeving slaat de crisis toe, zijn er nog maar weinig echte familiebedrijven en speelt geld vaak een belangrijkere rol dan kwaliteit en vakmanschap. Boeren moeten keihard werken om het hoofd boven water te houden en bodega’s zijn voortdurend op zoek naar nieuwe afzetmarkten. Maar dat lijkt allemaal heel ver weg als je in een oude bodega tussen die ontzagwekkende vaten staat. En het maakt het wonder van zulke bijzondere wijnen misschien alleen maar groter.
En het was nog niet op. Ik koesterde nog de wens om eens te proeven met Jesús Barquín (de oprichter van Equipo Navazos, een groep die buitengewone sherry’s selecteert bij de beste bodega’s en die in kleine oplagen laat bottelen). Op diezelfde bloedhete dag in Jerez, op een parkeerplaats bij een hotel, in het onbarmhartige zonlicht, terwijl de rest van het reisgezelschap in de bus op ons zat te wachten, proefden Jésus Barquín, fotograaf Gerard Reijmer en ik een manzanilla, fino en palo cortado van Equipo Navazos, uit de achterbak van de auto van Jezus. Wonderen komen soms op een andere manier tot je dan je je had voorgesteld, maar ze bestaan dus wel.
(2012)